Anne De Baetzelier werd er eerder deze week nog op afgerekend in Expeditie Robinson, de verengelsing van onze taal.
Tja, ik maak me er ook vaak schuldig aan hoor en gebruik woorden als timing, deadline, OK, meeting, target, ... en vergeet wel eens hoe schoon onze eigen taal kan zijn, schoon ja, of mooi voor de Nederlanders, en heerlijk complex.
Het Nederlands is een Germaanse taal, net zoals het Duits en het Engels, met grotere overeenkomsten dan we vaak denken. Zo wordt vaak verweten dat er (te)veel Engelse woorden in onze Nederlandse (of Vlaamse) taal zijn geslopen terwijl het voor een groot deel woorden precies andersom is gegaan.
Wat dacht je van deze: (en er zijn er veeeeel meer)
Aardvark: Aardvarken
Bluff: Bluffen
Boss: Baas
Coleslaw: Koolsla
Cookie (biscuit): Koekje
Easel (schildersezel) Ezel
Etch: Etsen
Halibut: Heilbot
Iceberg: IJsberg
Keelhaul: Kielhalen
Knapsack: Knapzak
Landscape: Landschap
Skipper: Schipper
Spook: Spook
Stove: Stoof
Trigger: Trekker
Waffle: Wafel
Yacht: Jacht
Yankee: Jan-Kees
Okay, euh sorry, oei het spijt me, ja maar, hoor ik je denken, dat zijn allemaal redelijk oude woorden, alle nieuwe die er tegenwoordig bijkomen, zijn veelal wel afgeleid uit het Engels, of sterker nog, een exacte kopie. Computer, camera, beamer, laptop, smartphone, talkshow, ...
Dat maakt dat één van de bijzonderste verschillen tussen het Nederlands en het Engels, iets dat we wel gemeen hebben met het Duits, onder druk staat.
Ons lidwoord 'het'. Het is de grootste struikelblok voor anderstaligen die onze taal aan willen leren, net omdat we één van de weinige talen zijn, die dit extra lidwoord gebruiken. En dat een juist gebruik niet eenvoudig is, bewijzen onderstaande regels.
Wanneer gebruiken we 'het': (met natuurlijk een reeks uitzonderingen)
Woorden met 2 lettergrepen die beginnen met be-, ge-, ver-, ont- :het begin, het gesprek, het verhaal, het ontbijt
Woorden die eindigen op –isme, -ment, -um: het Boeddhisme, het monument, het maximum
Verzamelnamen met ge...te: het gebergte, het gevogelte, het gevaarte
Talen, metalen, windrichtingen, sporten: het Nederlands, het goud, het Oosten, het voetbal
Substantieven die van een verbum zijn afgeleid : het leven, het praten
Diminutieven -> altijd "HET" : het stoeltje, het verhaaltje
Binnenkort zouden we er misschien van verlost zijn.
Verschillende bronnen brachten het eerder deze week onder onze aandacht,
kranten, websites,
TV-zenders, ...
'Het' is in gevaar. 'Het' is met uitsterven bedreigd. 'Is dit het einde voor 'Het'?
Je kunt je natuurlijk afvragen waar dat banale woordje voor nodig is.
Het Engels heeft dat onbestemde, noch vis noch vlees, onzijdige, ja, zeg het maar, geslachtsloze lidwoordje helemaal niet. Zij gebruiken er maar één; 'the boy' en 'the girl'. En ze betekenen precies hetzelfde. Waarom dan nog een lidwoord?
Ook qua betekenis of belang scoort het woord niet als zijnde erg waardevol, of om het met een Engels begrip uit de drukken, als 'Top of mind'.
Als je 'het' googlet, krijg je achtereenvolgens Het Laatste Nieuws, Het Nieuwsblad, en het weerbericht.
Veel woorden worden aan 'het' niet besteed. En waarom zijn er steeds minder 'het' woorden?
Bijna alle nieuwe woorden die aan onze woordenschat worden toegevoegd, komen uit het Engels dat maar 1 lidwoord kent, en krijgen hier automatisch 'de' als lidwoord. En misschien verklaart dat wel het einde van 'het'?
Maar toch lijkt het me vreemd om het woord 'het' zomaar af te schrijven en te bannen uit ons taalgebruik.
Zou ik nog wel uitkijken naar de einde van de boek? Meezingen met de liedje op de café? Genieten van een heerlijke Latte Macchiato, de lekkere gebakje erbij?
Zou ik nog met evenveel plezier naar de circus van ZVA gaan? Geboeid luisteren naar de volgende concert van Toots? Vol enthousiasme aan de winkelen slaan tijdens de solden? Even graag de laatste woord hebben?
Ik denk de niet.
