Dit prachtige museum, gewijd aan de boekdrukkunst, en aan het dagelijkse leven van een Antwerps familiebedrijfje uit de 16e, 17e, 18e en zelfs stukje 19e eeuw vind ik nog steeds één van de mooiste van deze hele stad.
Ik geef er graag rondleidingen. Aan bedrijfsleiders, kinderen, verenigingen, ... en probeer ze allemaal eens op een andere manier naar een boek te laten kijken.
Het boek. Eén van de belangrijkste uitvindingen van de mens ooit. Want door het verdelen van boeken, verdeel je kennis, en geef je mensen de mogelijkheid die kennis te vergaren, en ervan te leren.
Vandaag verschijnen er - in Vlaanderen alleen - elk jaar 11.000 nieuwe titels. Dit zijn alleen publicaties van Vlaamse uitgeverijen, dus boeken die door Nederlands uitgeverijen op de Vlaamse markt worden uitgebracht tellen hier niet in mee.
Als boeken nog gemaakt zouden worden zoals in de tijd van Christoffel Plantijn, waren het er geheid een heel stuk minder.
Voor elke bladzijde moesten er eerst handmatig loden lettertjes in een zetregel worden geplaatst, in spiegelbeeld. Vele zetregels samen vormden één zetblok dat werd opgebonden. Het zetwerk werd daarna op een drukpers geplaatst en vastgezet met stukjes hout zodat het niet kon verschuiven. Het zetblok werd ingeinkt, en dan werd een licht vochtig stuk papier aangebracht op het timpaan. Het papier werd tot boven het ingeinkte zetblok geschoven, en dan werd het papier op het zetblok geduwd door aan de hefboom van de drukpers te trekken.
Als u graag enkele lettertjes in een andere kleur had, moest deze bewerking herhaald met een ander zetsel en andere inkt, en wilde u er een tekeningetje bij, moest de bewerking in het geval van een kopergravure nog eens herhaald, op een andere machine.
En dan had u één enkele bladzijde, voor één boek gedrukt.
Probeer u even voor te stellen hoelang het zou duren om de volledige oplage van het Puttertje van Donna Tartt, een kolos van 928 bladzijden, op deze manier te produceren.
Toen was een boek uitgeven nog echt handenarbeid.
Vandaag lezen we allemaal. Een boek, de krant, de Story of Dag Allemaal. We lezen op papier, of digitaal. Op onze computer, Ipad, E-reader, ... en klikken videofragmenten aan die tussen de tekst verschijnen. Kon Christoffel nog maar eens één dag op aarde doorbrengen, wat zou hij zijn ogen uitkijken.
Dus toen er een oproep werd gelanceerd onder de vaste gidsen van het Plantin Moretus museum, waar ik ook toebehoor, dat er vrijwilligers nodig waren om het museum klaar te stomen voor de grote heropening in september 2016, aarzelde ik geen seconde.
Ik gaf me op voor de discipline 'boekrestauratie' en gisteren was mijn eerste dag.
Samen met Jef, een collega stadsgids, bracht ik een paar uur door tussen de bustes van de grote inspiratiebronnen en lichtende voorbeelden van Christoffel en zijn nazaten. In de grote bibliotheek. IN de grote bibliotheek waar ik tot voorheen alleen maar 'voor' had gestaan.
En het was onze taak om één voor één alle boeken van de gigantische collectie uit de boekenkasten te halen en ze weer (in de juiste volgorde) terug te zetten nadat we ze eerst hadden moeten inspecteren, en schoonmaken. Met een stofzuiger.
Ik nam er mijn tijd voor. Het is namelijk niet iedere dag dat je een boek uit 1528 vasthoudt.
Sommige exemplaren waren prachtig!! Ingebonden in een luxueuze lederen band, compleet met metalen slotjes. Ik ging meteen op zoek naar intieme geheimen of liefdesbriefjes maar helaas, die zaten er niet (meer?) in.
Ik vond een Hebreeuws boek met een erratum op de eerste pagina, en het titelblad op de laatste.
Natuurlijk, die lezen van rechts naar links.
En nadat ik een oud laagje stof van tussen de bladzijden van een Franse biografie over Richelieu uit 1695 had opgezogen, zette ik mijn kostbare bronnen van oude wijsheid weer terug achter slot en grendel.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten